Beslenmede pH Dengesi: Asit-Baz Uyumunun Şifreleri

“Yediklerin kimyanı, duyguların dengeni etkiler.”

Sevgili okuyucu bu sözü dikkate al derim. Çünkü;

Vücudumuzda binlerce biyokimyasal süreç saniyeler içinde gerçekleşir. Tüm bu işlemlerin sağlıklı ilerlemesi için bir temel şart vardır: DENGE

Bu dengenin en kritik ayaklarından biri de asit-baz dengesi, yani pH seviyesidir. pH'ın hayati önemi pek bilinmez. Oysaki bildiğiniz çoğu hastalık bu dengenin bozulması ile başlar.

Örneğin çağın belası olan kanser hücrelerinin asidik ve oksijensiz (hipoksik) ortamlarda daha kolay çoğaldığı gözlemlenmiştir.

🧬 pH Nedir, Neden Önemlidir?

pH, bir sıvının asidik mi bazik mi olduğunu gösteren ölçü birimidir. 0'dan 14'e kadar olan bu skalanın:

• 7’si nötr,

• Altı asidik,

• Üstü bazik (alkali) kabul edilir.

Kanımızın pH değeri 7.35–7.45 arasında çok dar bir aralıkta sabit tutulur. Bu denge bozulduğunda, bağışıklık sistemi zayıflar, inflamasyon artar ve hücresel faaliyetler aksar.

Ve hastalıklar başlar.

Asidoz ile ilişkili bazı hastalıklar: Diyabetik ketoasidoz, böbrek yetmezliği, laktik asidoz, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), astım, solunum yetmezliği, karaciğer yetmezliği, sepsis, hipoksiye bağlı organ hasarı.

Alkaloz ile ilişkili bazı hastalıklar: Uzun süreli kusma, hiperventilasyon sendromu, metabolik alkaloz, solunumsal alkaloz, diüretik kaynaklı elektrolit bozuklukları, Addison hastalığı, Cushing sendromu, aşırı antiasit kullanımı.

Kronik pH bozukluğu ile ilişkilendirilebilecek bazı durumlar: Osteoporoz, kas erimesi, böbrek taşı, fibromiyalji, romatoid artrit, gut hastalığı, bağışıklık zayıflığı, kronik yorgunluk sendromu, mide problemleri, cilt sorunları, bazı kanser türleri (meme, prostat, kolorektal, mide).

🍋 Beslenme ve pH: Her Lokmanın Kimyası

Bazı yiyecekler sindirildikten sonra asidik atık bırakırken, bazıları bazik kalıntılar oluşturur. İlginçtir ki, tadı asidik olan bazı besinler (limon gibi) aslında vücutta bazik etki yaratır.

🔻 Asidik Yük Yaratan Gıdalar:

– Kırmızı et, işlenmiş et– Beyaz un ve şeker– Kafein ve alkol– Paketli, katkı maddeli gıdalar

🔺 Alkali Etki Yaratan Gıdalar:

– Limon, yeşil yapraklılar– Salatalık, avokado, pancar– Brokoli, kabak, badem– Bitki çayları, bol su

“Bedenini alkali tutmak, içsel yangınları söndürmektir.” 🔥

🧘‍♀️ Asit Yalnızca Gıdada Değil…

Yalnızca yediklerimiz değil, yaşam tarzımız da bu dengeyi etkiler:– Stresli düşünceler, hızlı ve sığ nefes alma– Uykusuzluk, hareketsizlik– Bastırılmış öfke veya sürekli endişe hâli. Bunların hepsi bedeni asidik hale getirir.

💧 Alkali Bir Gün Nasıl Olur?

🌞 Sabah:– Limonlu ılık su (3–5 damla limon yeter)– 1 haşlanmış yumurta veya omlet (yanında bol yeşillik: maydanoz, dereotu, roka, nane, vb)– Yanına 1 dilim tam tahıllı ekmek ve bütçen uygunsa avokado dilimleri– Alternatif: Smoothie yapmak istersen ıspanak, salatalık, zencefil ve yeşil elma ile hazırlayabilirsin

🍽️ Öğle:– Zeytinyağlı sebze yemeği (kabak, pırasa, kereviz vb.)– Karabuğday pilavı veya kinoa– Yanında ızgara tavuk göğsü veya haşlama hindi dilimleri– Bol limonlu yeşil salata

🥒 Ara Öğün:– Badem (5–6 adet)– Salatalık dilimleri– Bitki çayı (ısırgan, rezene, papatya gibi)

🌇 Akşam:– Izgara sebzeler (patlıcan, biber, kabak)– Yanında mercimek köftesi veya az yağda pişmiş yumurta– Alternatif olarak fırında somon ya da ızgara tavuk– Bol yeşillik ve limonlu salata

🌙 Gün Sonu:– Ilık bitki çayı + kısa bir meditasyon– Nefes egzersizi (4-7-8 tekniği mesela)– Şükür listesi: Bugün ne iyi geldi, içten içe neye teşekkür edebilirim?

Önemli not: Ben diyetisyen değilim yukarıdaki öneriler asit-baz dengesine örnek olsun diye yazdım.

⚖️ Peki Bilim Ne Diyor?

Bazı uzmanlar “alkali diyet” kavramının abartıldığını söylese de, birçok çalışma sebze ve meyve ağırlıklı beslenmenin:– Vücutta inflamasyonu azalttığını,– Kemik sağlığını desteklediğini,– Enerji düzeyini yükselttiğini ortaya koyuyor.

Yani mesele, moda bir diyet değil; bedenine destek olma biçimin.

🌿 Son Söz:

Her lokma ya seni dengeye taşır ya da senden biraz daha uzaklaştırır. Asit-baz dengesi bir kimya meselesi gibi görünse de aslında bir yaşama bakış meselesidir. Sistemin nasıl çalıştığı ile ilgili detaylar için doktorların yazdığı kitap ya da makaleleri okuyabilirsiniz. Ben burada sadece asit-baz dengesinin önemimi anlatmaya çalıştım.

“İçinde ne varsa, dışına da o yansır.  “Tabağında denge varsa, hücrelerin alkış tutar.”

Sağlıkla ve dengede kalın,

Nuray Çalışkan